Οι παθήσεις των ούλων (περιοδοντικές παθήσεις) είναι μολύνσεις των περιοδοντικών ιστών, δηλαδή των ούλων, των συνδετικών ιστών ή/ και των οστών των γνάθων. Η ουλίτιδα και η περιοδοντίτιδα είναι οι δύο κύριες μορφές περιοδοντικών παθήσεων. Και οι δύο ξεκινούν με την εμφάνιση ενός απλού ερεθισμού στα ούλα, αν όμως δε θεραπευτούν έγκαιρα μπορούν να επηρεάσουν και σταδιακά να καταστρέψουν τους ιστούς που περιβάλουν και στηρίζουν τα δόντια. Χωρίς την έγκαιρη και σωστή θεραπεία τους, τα δόντια θα χάσουν τη στήριξή τους και είτε θα πέσουν είτε θα χρειαστεί η εξαγωγή τους από τον οδοντίατρο.

Η περιοδοντική νόσος αποτελεί το κύριο αίτιο απώλειας δοντιών στις ηλικίες άνω των σαράντα ετών. Η εμφάνιση πόνου είναι πολύ σπάνιο σύμπτωμα στις παθήσεις των ούλων, και αυτό εξηγεί σε ένα βαθμό γιατί πολλοί ασθενείς δε δίνουν την απαραίτητη σημασία στο πρόβλημα. Πολλοί επίσης αγνοούν τα συμπτώματα θεωρώντας εσφαλμένα ότι κάποια από αυτά, π.χ. το πρήξιμο ή η αιμορραγία των ούλων, είναι φυσιολογικά.

Πρώτες ενδείξεις περιοδοντικών παθήσεων

Οι περιοδοντικές παθήσεις είναι κυρίως βακτηριδιακές λοιμώξεις. Βασικός αιτιολογικός παράγοντας είναι η λεγόμενη «βιομεμβράνη», δηλαδή η μικροβιακή πλάκα. Το αποτελεσματικό καθημερινό βούρτσισμα την απομακρύνει από τα δόντια και έτσι διατηρείται η στοματική υγεία. Στην περίπτωση πλημμελούς στοματικής υγιεινής, η μικροβιακή πλάκα αυξάνεται και παράγει ουσίες βλαβερές για τους στηρικτικούς ιστούς του δοντιού (ούλα, οστό). Η μικροβιακή πλάκα σε συνδυασμό με τα άλατα του σάλιου οδηγούν στο σχηματισμό τρυγίας (πέτρας), η οποία διευκολύνει την περαιτέρω εναπόθεση μικροβιακής πλάκας.

Η απλούστερη περιοδοντικής νόσος εμφανίζεται με τη μορφή της ουλίτιδας. Στην περίπτωση της ουλίτιδας τα βακτηρία που βρίσκονται μεταξύ ούλου και δοντιού παράγουν τοξίνες και προκαλούν τοπικές φλεγμονές των ούλων, χωρίς όμως να επηρεάζουν το οστό που στηρίζει τα δόντια.

Κύρια χαρακτηριστικά της ουλίτιδας είναι η ερυθρότητα, το πρήξιμο και η αιμορραγία των ούλων κατά το βούρτσισμα. Η ουλίτιδα είναι αναστρέψιμη σχεδόν πάντα, εφόσον γίνεται αποτελεσματικός έλεγχος της πέτρας. Αποτελεσματικός έλεγχος της πέτρας σημαίνει καθαρισμός (αποτρύγωση) από τον οδοντίατρο δύο φορές το χρόνο και βούρτσισμα σε συνδυασμό με οδοντικό νήμα καθημερινά.

Ουλίτιδα και περιοδοντίτιδα

Εάν η ουλίτιδα δε θεραπευθεί, τα βακτήρια μπορούν να προχωρήσουν κάτω από τα ούλα και να προκαλέσουν την καταστροφή των περιοδοντικών ιστών. Η κατάσταση αυτή λέγεται πλέον περιοδοντίτιδα. Είναι σημαντικό, ωστόσο, να γνωρίζουμε ότι δεν εξελίσσονται όλες οι ουλίτιδες σε περιοδοντίτιδα.